zaterdag 28 maart 2009

het VB en de EU

Een tijdje terug draaide het VB plots de zielen wat betreft de visie op Europa. De EU werd afgeschildert als een compleet belachelijke, inefficiënte bureaucratische machine die niet inzit met wat de EU-burgers 'echt willen'. Blijkbaar zijn ze bij het VB echt wel hopeloos op zoek naar een unique selling position, als ze zich al tot dat niveau moeten verlagen.

Ik heb toen niet gereageerd op deze onzin, maar vandaag kwam ik een zeer interessante opiniebijdrage tegen van Bart Maddens die zeer nauw aansluit bij mijn visie. Het is een iets ouder artikel (eind 2007), maar het blijft zeer actueel. Als we dit toepassen op het nieuwe programma voor Europa dat het VB tegenwoordig uitdraagt is het duidelijk dat iedereen die echt tot een onafhankelijk Vlaanderen wil komen niet voor die partij mag stemmen. Wie op termijn de splitsing van België wil, moet juist pleiten voor een sterker Europa.

Dus bij deze de volledige tekst van Bart Maddens: (originele versie hier)

Belgisch model op de tocht: deelstaat in
ontbinding?


In het debat over het voortbestaan van België is de Europese Unie nooit ver weg. Sommigen doen de desintegratie van België af als anachronistisch in het licht van de voortschrijdende Europese integratie. Tevens wordt beweerd dat de EU nooit zal aanvaarden dat een van de stichtende leden zou splitsen. Het meest gesofisticeerde argument is echter dat het multiculturele België eigenlijk een model en een inspiratiebron is voor de EU. Vooral dit beeld van België als institutioneel gidsland voor Europa leeft sterk in hogere kringen. Het duikt bijvoorbeeld met de regelmaat van de klok op in koninklijke toespraken. Zo oreerde toenmalig koning Boudewijn al in 1991 dat België een eersterangsrol kan vervullen in Europa, namelijk door aan te tonen dat binnen één politiek geheel verschillende culturen kunnen samenleven en zich harmonieus kunnen ontplooien. Anders gezegd, mocht het Belgische experiment onverhoopt mislukken, dan ziet de toekomst er voor Europa bijzonder somber uit.

Nu is het nog maar zeer de vraag of Europa boodschap heeft aan dit Belgische 'model', zeker nu het land in de internationale pers al bijna ten grave is gedragen. Maar laat ons die redenering toch even ernstig nemen. Als het huidige federale België een voorafspiegeling is van wat de Europese Unie zou moeten worden, wat impliceert dit concreet? De verschillende lidstaten vormen dan de constituerende elementen van de Europese federatie, net zoals dat het geval is met de regio's in België. Maar als we de Belgische constructie op die manier uitbreiden naar heel Europa, worden Vlaanderen en Wallonië (en Brussel) van de weeromstuit ook lidstaten van dit gebelgianiseerde Europa. Het huidige België zou dan als het ware opgaan in een federaal Europa en verdwijnen als afzonderlijke lidstaat. En laat dat nu net zijn waar de Vlaamse separatisten op aansturen: Vlaanderen en Wallonië als afzonderlijke lidstaten van een Europese federatie. Ofwel: hoe het 'omfloerste separatisme', waar de Belgische vorsten al zo vaak voor hebben gewaarschuwd, ook in hun eigen toespraken rondwaart. Kortom, België niet zozeer model voor Unie, maar de Unie evenzeer of nog meer model voor het zich ontbindend België.

Ook in andere opzichten lijkt de Europese integratie het Belgische splitsingsproces eerder te faciliteren dan te bemoeilijken. Mocht het niet zijn vanwege de euro en mocht de oude Belgische frank nog bestaan, dan zou de monetaire druk op de ketel de politici er allang toe hebben verplicht een Belgisch compromis uit te dokteren, en zou het Vlaams-Waals conflict nooit zó ver zijn geëscaleerd. Door de EU-context vervalt ook het argument dat een groter land te verkiezen valt boven een kleiner omwille van de economische schaalvoordelen. De europeanisering versterkt bovendien het beeld van België als een compleet uitgekleed en daarom overbodig land . België heeft al zoveel essentiële bevoegdheden moeten doorschuiven, naar beneden en naar boven, dat het zelf irrelevant is geworden als beleidsniveau. Althans, dat idee wint snel veld in Vlaanderen.

Maar bovenal geeft de EU-context aanleiding het Belgische scheidingsproces wat te dedramatiseren. Een eventuele splitsing van België wordt meestal op één lijn geplaatst met klassieke gevallen van separatisme, zoals de splitsing van Tsjecho-Slowakije of het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Bekeken vanuit een Europees federaal perspectief is het echter logischer een vergelijking te maken met de splitsing van het kanton Bern in 1978. Het Franstalige district Jura ijverde er allang voor zich af te scheuren van het Duitstalige Bern en een afzonderlijk kanton te vormen. Deze Jura-kwestie heeft jarenlang voor heel wat heisa gezorgd in de Zwitserse politiek. Maar de andere landen keken veeleer geamuseerd toe en haalden hoogstens de schouders op: wat maakte dat nu uit of de Jura al dan niet een afzonderlijk kanton vormde in de Zwitserse federatie? En inderdaad, wat maakt het uit dat Vlaanderen en Wallonië uiteindelijk, op middellange of lange termijn, aparte deelstaten zullen worden van het federale Europa? Niet zo veel, ten minste voor wie écht gelooft in die toekomstige Europese federatie. Aan het Belgische geloof terzake kan bezwaarlijk worden getwijfeld. De Belgen zouden dan ook de eersten moeten zijn om de verdwijning van hun land te relativeren.

Geen opmerkingen: